تیزبال ، مرورگر اینترنتی فارسی زبان

رونمایی «نخستین مرورگر اینترنتی فارسی زبان، با نام تیزبال» مرا به‌طور کامل کنجکاو کرد که در دومین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال کرمان چه اتفاق خوبی افتاده است‌. ‌ ‌

محمدرضا عبداللهیان،‌تولیدکننده و مدیرگروه طراحی این مرورگر، مزایایی همچون زبان فارسی، امنیت مطلوب در صفحه‌ها، پوسته‌های جذاب گرافیکی و سرعت بسیار بالا را برای این مرورگر شمرده است. ‌ ‌

مطابق معمول اکثر برنامه‌های فارسی، بخشی به‌نام شرایط و مقررات استفاده از نرم‌افزار که در زمان نصب وجود دارد، به‌رشته تحریر در نیامده و مجوز توزیع این نرم‌افزار اعلام نشده است. پس از نصبی که مدت کوتاهی طول می‌کشد،‌تیزبال، به‌پرواز در آمد. ‌ ‌

جدا از این‌که اینترفیس این برنامه به‌زبان فارسی است و برای کاربران وبی که هیچ تسلطی روی زبان انگلیسی ندارند، مفید است، نمی‌توان به نکته مفید دیگری در مورد این موضوع اشاره کرد. منوها هنوز چپ به راست هستند و منوی فایل، به‌جای اولین منو،‌آخرین آیتم است! ‌

‌

در همان چند ثانیه نخست کاربری تیزبال، با یک شوک روبه‌رو شدم، تمام تاریخچه و ‌کوکی‌هایی که در اینترنت اکسپلورر داشتم، بدون هیچ کم و کاستی به تیزبال آورده شده بود. حق هر کاربر است که از استفاده اطلاعات شخصی خودش توسط نرم‌افزارها مطلع باشد. اما این اقدام کمی عجیب بود. ‌ ‌

ادعای این‌که این مرورگر از مرورگرهای خارجی نیز سریع‌تر است، مشوق من شد تا آزمایش‌ها و تست‌های اسید۲ و اسید۳ را روی این مرورگر نیز آزمایش کنم.

نتیجه‌ای که بدست آمد، نشان داد که تیزبال و اینترنت اکسپلورر، هر دو در یک مکان قرار دارند، سافاری، کروم و فایرفاکس هم طبق معمول از اینترنت اکسپلورر بهتر بودند. برای بررسی بیشتر، روی سیستم دیگری عملیات تست را انجام دادم و باز هم مشاهده شد که اینترنت اکسپلورر و تیزبال با هم برابرند. اما این بار اینترنت اکسپلورر ۸ داشتم و همین تفاوت باعث شد، موتور راندوی ‌HTML‌ تیزبال را کشف کنم. ‌ ‌

خوشبختانه وب‌سایت ‌thismachine.info‌، کار همه را راحت کرده است. کافیست با مرورگر خود به این آدرس بروید تا هر چیزی که یک مرورگر دارد و شما نمی‌دانید را بفهمید. ‌USER AGENT‌ تیزبال و اینترنت اکسپلورر یکی بود. از این‌جا بود که متوجه شدم این برنامه از اینترنت اکسپلورر سیستم به‌عنوان محیط اجرا استفاده می‌کند و لایه‌ای بیرونی به آن اضافه کرده است.

با توجه به این‌که از سوی مسوولان پروژه تیزبال، اعلام نشده است که این مرورگر برای اجرا به چه نرم‌افزارهایی نیاز دارد (که امری غیرحرفه‌ای است)، گمان بردم که کاربران ویندوزی را هدف رفته‌اند و مسلما تیزبالی برای لینوکس نخواهد آمد. ‌ ‌

در این مرحله بود که به‌یاد مرورگری با نام ‌Avant‌ افتادم. این مرورگر را در زمانی که مایکروسافت تاخیر زیادی در عرضه اینترنت اکسپلورر ۷، و پشتیبانی از تب‌ها داشت، به‌کار گرفته بودم و تبدیل به پوسته‌ای برای اینترنت اکسپلورر قدیمی خود کرده بودم. بعد به وب‌سایت آونت رفتم تا بررسی کنم که در این وب‌سایت پیش‌نیازها رعایت شده است یا خیر؟

پس از دریافت و نصب آونت، از شباهت بی‌حد و نشان تیزبال به آن حیرت‌زده شدم. حتی جای منوها و آیتم‌ها هم همان بود و به‌این حدس رسیدم که تیزبال، تنها فارسی شده آونت است. برای بررسی این موضوع،‌هر سه مرورگر را روی صفحه گوگل باز نگه داشتم تا وضعیت پروسس‌های آنها را بررسی کنم.

نتیجه این شد که هر سه مرورگر در عددی تقریبا ثابت کنار یکدیگر بودند و به‌یک روش صفحه‌ها را پردازش می‌کردند. که برای آونت و اینترنت اکسپلورر طبیعی بود، اما برای مرورگری که لقب نخستین مرورگر فارسی را یدک می‌کشد یا از انواع خارجی آن هم سریع‌تر است، نه! ‌ ‌

این گونه اتفاقات به جامعه اطلاعاتی ضربه وارد می‌کند، این درست است که ترفند‌های تبلیغاتی در همه سطوح و در همه جوامع وجود دارند، اما بهتر است دست کم این ادعا‌ها بر پایه اصولی کوچک استوار باشند.

تیزبال همان آونت نسخه قدیم است، با اندکی تغییرات و زبانی فارسی شده، که اگر از کارایی مرورگر استاندارد اینترنتی نکاهد، قطعا به آن کمک نخواهد کرد. تیزبال نه‌تنها مرورگر مطرحی برای استفاده نیست، بلکه انتظار می‌رود به‌زودی مخاطبان اندک خود را از دست بدهد.