حکمت‌ها و اسرار افطار با خرما

با توجه به فرا رسیدن ماه مبارک رمضان سعی داریم در سلسله مقالاتی بر اهمیت این ماه و نکات مثبت آن بر روح و روان بپردازیم.

یکی از مستحبات برای روزه‌دار ‍در ماه رمضان این است که با چند دانه‌ی خرما افطارکند. پیامبر(ص) دراین زمینه می‌فرماید:

“اذا أفطرأحدکم فلیفطرعلی تمره فإن لم یجد، فلیفطرعلی ماء فذنه طهور”
“هرگاه یکی ازشما خواست افطار کند، باید با خرما افطار کند، اگر خرما نیافت با آب افطارکند چراکه آب پاک است و موجب پاکیزگی (امعاء) می‌شود.”

“کان رسول الله (ص) یفطر قبل أن یصلی علی رطبات فإن لم تکن رطبات فتمَیراتُ، فإن لم تکن تمَیرات حسا حسواتِ من ماء.”
“پیامبر (ص) قبل ازاین‌که نماز مغرب بخواند با رطب افطار می‌نمود، اگررطب نبود با چند دانه خرما افطارمی‌کرد و اگرخرما هم دردسترس نبود با آب افطارمی‌نمود.”

ازاحادیث فوق اهمیت افطار باخرما مشخص می شود.

ملاحظه‌ی مهم در رابطه‌ی افطاری با خرما:
روش رسول الله (ص) در رابطه با افطار بدین‌صورت بود که آن‌حضرت (ص) با چند دانه خرما روزه‌شان را افطار می‌نمودند، سپس نمازمغرب را می‌خواندند، بعداً اگرمیل داشتند شام را تناول می‌کردند. اما متأسفانه امروزه مسلمانان به سنت افطاری درست عمل نمی‌کنند یا این‌که بد فهمیده‌اند. با چند دانه خرما افطار می‌کنند، سپس بلافاصله هرچه میل داشتند ازانواع شیرینی‌جات وغذاها استفاده می‌کنند. بسیاری از افراد افطار و شام را با هم میل می‌کنند و این خلاف سنت است و برکت روزه و فوائد افطار با خرما را از بین می‌برد، درحالی‌که باید بین افطار و شام فاصله باشد. ابتدا باید با خرما یا آب افطار کرد، سپس نماز مغرب را خواند و بعد از حدود ۳۰ یا ۴۰ دقیقه شام را صرف کرد و ازمصرف شیرینی‌جات محتوی قند و شکر به شدت پرهیز نمود.

حال با توجه به اهمیت خرما درافطاری به برخی ازحکمت‌های آن اشاره می‌کنیم.

۱- خرما میوه‌ای سرشارازاملاح و ویتامین‌هاست. و این املاح و ویتامین‌ها نیاز بدن روزه‌دار را برطرف می‌سازد. (خرما دارای مواد پروتئین ترمیم‌کننده‌ی بافت‌های بدن و درصد کمی چربی است، خرما همچنین دارای ۵ نوع ویتامین اصلی مورد نیاز بدن است علاوه برآن ۸ نوع موادمعدنی (املاح)اساسی را دارد.
(۱۰۰گرم خرما درروز حدود نیمی از نیازبدن را تأمین می‌کند، خرما دارای دوازده نوع اسید آمینه است. خرماسرشار از پتاسیم، منیزیم و مواد آرام‌بخش می‌باشد و مقدارزیادی آهن در آن وجود دارد که آهن مانع از ایجاد کم خونی دربدن می‌شود). کتاب شگفتی‌های خداوند درجهان خلقت صفحه ۲۳۰تا ۲۳۲
به علاوه خرما حاوی ویتامین‌های A B – – C – D – E و املاح روی، فسفر، آهن، گلوکز، کلسیم، می‌باشد.

۲- خرما متشکل ازمواد قندی است که خیلی سریع بین ۱۰ تا ۲۰دقیقه هضم و جذب می‌شود و نیازبه املاح و ویتامین درروزه‌دار را برطرف می‌کند و از ضعف‌های گوناگون جلوگیری می‌کند و انرژی لازم را برای بدن تأمین می‌کند. و خستگی، سستی و بی‌حالی را بر طرف می‌کند.
(خرمایی که فرد روزه‌دار به همراه آب می‌خورد دارای ۷۵% مواد قندی منوساکارید،(قندهای ساده)، با قابلیت هضم آسان و جذب سریع است، به طوری‌که قند خرما در کمتر از ۱۰دقیقه از دهان به خون منتقل می‌شود و به سرعت مرکز احساس سیری درهیپوتالاموس مغزرا فعال می‌کند و روزه‌دار احساس سیری‌می‌کند و چنان‌چه پس از آن غذایی بخورد به صورت عادی آن را خواهد خورد و پرخوری نخواهد کرد. اما هضم و جذب چربی‌ها ۳ ساعت به طول می‌کشد.

۳- افطاربا خرما سبب می‌شود انسان بعد از افطاراحساس کسالت وسستی نکند، بلکه برعکس موجب نشاط می‌شود و شخص احساس خستگی نمی‌کند. زیرا با افطار کردن با خرما بدن سریع مواد وعناصرمورد نیاز راجذب کرده و کمبود انرژی بدن برطرف می‌شود. خالی بودن معده به جذب سریع‌تراملاح و ویتامین‌های خرما کمک می‌کند.

۴- خرما سریع احساس گرسنگی راازبین می‌برد: زیرا کمبود مواد قندی در بدن است که شخص احساس گرسنگی می‌کند نه کمبود مواد غذایی، بنابراین میان احساس سیری و پرشدن شکم تفاوت وجود دارد‌. خود مواد قندی طبیعی مثل خرما مرکز احساس گرسنگی و سیری درهیپوتالاموس مغز را تحریک می‌کند و با تحریک این مرکز فرد احساس سیری می‌کند حتی اگربه معده اوغذای فراوانی وارد نشده باشد، اما احساس پرشدن معده چیز دیگری است. به همین خاطر درافطارباید خرما مصرف کرد تا احساس گرسنگی ازبین برود وشخص پرخوری نکند‌.علاوه برآن فرکتوز موجود درخرما جایگزین مواد قندی که درطول روز سوخته ومصرف شده است می‌شود.

۵- خرما همیشه تازه است، و مواد معدنی برای جذب بهتر را به همراه دارد. برعکس شیرینی‌های مصنوعی که برای جذب ازاملاح بدن استفاده می‌کند خرما به راحتی جذب می شود و نیاز ندارد که برای جذب ازاملاح موجود در بدن استفاده کند.

۶- خرما آلوده نمی‌شود، زیرا میکروب‌ها درآن زندگی نمی‌کنند. نسبت بالای قند طبیعی درآن، آب میکروب‌ها را به طریقه‌ی اسمز می‌کشد و باعث خشک شدن آنها می‌شود.

۷- خرما از طبیعی‌ترین ملین‌ها می باشد، زیرا الیاف موجود درخرما مانع ایجاد یبوست می‌شود و موجب نرمی و لینت و پاک شدن روده‌ها می‌گردد که این ویژگی برای روزه‌داربسیار با اهمیت است. زیرا به سبب گرسنگی و نیاشامیدن مدت طولانی، روده‌ها سخت شده که با افطار با خرما این مشکل حل می‌شود.

۸- درهنگام افطاربدن(دستگاه گوارش) درحال استراحت کامل است، پس باید ازغذایی استفاده شود که به طور ناگهانی به دستگاه گوارش فشارنیاورد: بنابراین نیاز است که معده با ماده ملین و سبکی شروع به کار کند که ازهمه غذاها مناسب‌ترخرما می‌باشد. خرما معده را آماده پذیرش غذا می‌کند.

۹-افطار با خرما تعادل، قلیایی (باز) و اسیدی بدن را ایجاد می‌کند. غالب مایعات بدن ما، قلیایی است. (نسبت قلیا به اسید ۸۰ به ۲۰ است). تنها عضوی که می‌تواند اسید را تحمل کند معده است و سایر اعضاء طاقت تحمل اسید را ندارند از طرف دیگر خون بدن انسان در طی ۱۲ تا ۱۵ ساعت غذا نخوردن حالت اسیدی به خود می‌گیرد، لذا برای خنثی کردن آن فعالیت بدن آغاز می‌شود. بنابراین غذاهایی که ایجاد اسید می‌کنند باید متعادل مصرف شود. خرما که خام خوری قبل ازغذاست این تعادل را ایجاد می‌کند. زیرا مزاج خرما گرم است و با مصرف آن تعادل اسیدی بازی برقرار می‌شود.

۱۰- ازآنجا که ۶۵ تا ۷۰ درصد رطب را آب تشکیل می‌دهد، لذا افطار با رطب مقدارزیادی ازنیاز بدن به آب را تأمین می‌کند. همچنین عطش را کاهش می‌دهد.

۱۱- خرما موجب تقویت کبد، قلب، خون واستخوان می شود.

۱۲- خرما حل و هضم غذا را آسان‌تر می‌سازد: اگر در هنگام افطاری (شام) غذای پخته‌ای خورده شود چون تمام فرمان‌های آن با حرارت از بین رفته، خرما مقداری فرمان مشابه دیستازی مترشحه بدن به همراه آورده و هضم غذا را ۶۰% آسان‌تر می‌سازد.

۱۳- زندگی و حیات انسان و تصمیم گیری وی با مغز می باشد که غذای مغز نیز گلوگز خالص است و آن هم در شیرینی جات طبیعی مثل عسل و خرما وجود دارد .

۱۴- خرما به دلیل داشتن منیزیم فراوان ضد سرطان است و از بسیاری از سرطانها جلوگیری می کند.

۱۵- مصرف خرما موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود، بنا براین از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.

۱۶- از آنجا که خرما غذای کاملی می‌باشد، اگر در افطاری مصرف شود‌: از ضعف بدنی و دچار شدن به سوءتغذیه جلوگیری می‌نماید.

۱۷- به دلیل این‌که خرما سلول‌های عصبی و مغزی را تغذیه می‌کند و حاوی ویتامین‌های گروه B می‌باشد موجب ایجاد آرامش و نشاط می‌شود و اضطراب و نگرانی را از بین می‌برد و از تنش‌های عصبی می‌کاهد.

۱۸- ارزش غذایی خرما از گوشت بیشتر است و سه برابر ماهی ارزش غذایی دارد.

۱۹- خرما رطوبت بدن را جذب می‌کند و مانع تجمع چربی می‌گردد و سبب می‌شود کبد به طور طبیعی کار کند.

۲۰- بهتر است خرما با روغن زیتون مصرف شود. تا ویتامین‌های آن که محلول در چربی است بهتر جذب شود. (در قرآن نیز کنار هم آمده “و زیتوناً و نخلاً” ) در این صورت از بیماری‌های استخوانی مثل‌: پوکی استخوان، کمردرد و پادرد جلوگیری به عمل می‌آید.

۲۱- مصرف خرما در هنگام افطاری موجب رفع بی‌اشتهایی – که علت اصلی آن سوء تغذیه است – می‌شود و بعد از آن شخص به طور طبیعی غذا میل خواهد کرد.

منبع : سایت تابش